عزیز وکیل منفرد، چهره ماندگار ورزش ایران و بنیان‌گذار باشگاه گیو بندر انزلی، یکی از برجسته‌ترین نام‌ها در تاریخ ورزش کشور است. او که در ۲۰ بهمن ۱۲۹۸ در بندر انزلی متولد شد، با اقدامات ماندگار خود در توسعه ورزش گیلان، به عنوان «پدر ورزش ایران» نیز شناخته می‌شود.
زندگی‌نامه عزیز وکیل منفرد
عزیز وکیل منفرد را نمی‌توان صرفاً یک قهرمان ورزشی دانست؛ او پیشگام ساختار نوین ورزش در شمال ایران بود. وی نخستین باشگاه ورزشی استان گیلان و سومین باشگاه رسمی کشور را پایه‌گذاری کرد. باشگاه گیو بندر انزلی با همت او شکل گرفت و دهه‌ها نقشی کلیدی در تربیت قهرمانان ورزشی ایفا کرد.
رکورد تاریخی در دو و میدانی
از جمله افتخارات فردی عزیز وکیل منفرد، رکورد جاودانه‌اش در ماده پنج هزار متر است. زمان ۱۶ دقیقه و ۴۷ ثانیه او، سال‌ها دست‌نخورده باقی ماند تا اینکه قهرمان ملی، علی باغبان‌باشی توانست آن را پشت سر بگذارد. همچنین قهرمانی در دوهای ۱۵۰۰، ۳۰۰۰ و ۱۰٬۰۰۰ متر در کارنامه پر افتخار او ثبت شده است.
باشگاه گیو بندر انزلی؛ نماد توسعه ورزش در گیلان
این باشگاه ورزشی در زمینی احداث شد که از سوی حکومت وقت به عزیز وکیل منفرد اهدا شده بود. نکته بارز باشگاه گیو این بود که هیچ‌گونه حق عضویتی دریافت نمی‌کرد و همه جوانان انزلی و گیلان می‌توانستند رایگان از امکانات آن بهره‌مند شوند.
رشته‌های فعال باشگاه گیو:
- دو و میدانی
- بسکتبال
- والیبال
- فوتبال
- دوچرخه‌سواری
- بوکس
- و حتی راگبی (برای آقایان و بانوان)
در دهه ۱۳۵۰، باشگاه گیو به قطب اصلی بوکس ایران تبدیل شد. چهره‌هایی چون نصرت و سهراب وکیل منفرد، حسین اغماض، کریم کامیاب، جبار فعلی، ایرج سلامی کهن و مظفر مسافری از طریق این باشگاه به سطح ملی و آسیایی رسیدند و برخی نیز در رقابت‌های المپیک شرکت کردند.
نقش رسانه‌ای: انتشار نخستین نشریه ورزشی ایران
یکی از اقدامات خلاقانه و ماندگار عزیز وکیل منفرد، تأسیس نشریه گیو انزلی بود. این نشریه، که در دفتر باشگاه گیو منتشر می‌شد، نخستین نشریه تخصصی ورزش در ایران به شمار می‌رود و نقش بسزایی در ترویج فرهنگ ورزش در گیلان و سراسر کشور ایفا کرد.
خانواده‌ای سراسر ورزشکار
خانواده وکیل منفرد را می‌توان از نسل‌های طلایی ورزش ایران دانست. سه نسل از این خانواده در تیم‌های ملی کشور نقش‌آفرین بودند:
- عزیز وکیل منفرد: قهرمان دوهای استقامت
- سهراب وکیل منفرد: قهرمان بوکس کشور
- رودابه وکیل منفرد: عضو تیم ملی تنیس بانوان ایران
خصوصیات اخلاقی و باورهای انسانی
او بیشتر از آنکه قهرمان باشد، «پهلوان» مردم انزلی بود. اعتقاد داشت ورزش می‌تواند جوانان را از آسیب‌های اجتماعی نجات دهد، از این‌رو بدون هیچ چشم‌داشتی، همه توان خود را صرف توسعه ورزش در میان نسل جوان کرد. گاه از نان شب خود می‌گذشت تا وسایل ورزشی برای باشگاه تهیه کند.
درگذشت عزیز وکیل منفرد
این اسطوره بی‌بدیل ورزش ایران در تاریخ ۵ تیر ۱۳۷۹ در زادگاهش بندر انزلی چشم از جهان فروبست. اما نام او همچنان با احترام در دل مردم و تاریخ ورزش کشور زنده است.
